Lưu ký chứng khoán là gì? Chứng khoán lưu ký là gì? Tại sao phải tiến hành lưu ký chứng khoán? Nguyên tắc cũng như hiệu lực lưu ký ra sao? Điểm khác nhau giữa chứng khoán lưu ký và chưa lưu ký là gì? Chi phí để lưu ký như thế nào? Làm thế nào để có thể tiến hành lưu ký chứng khoán Và những lưu ý gì về hoạt động lưu ký này như thế nào?
Tất cả sẽ được Chúng tôi giải đáp ngay trong bài viết hôm nay.
Hãy cùng khám phá những thông tin bổ ích nào!
Lưu ký chứng khoán là gì? Chứng khoán lưu ký là gì?
Lưu ký chứng khoán là hoạt động đầu tiên để đáp ứng điều kiện khi giao dịch trên thị trường chứng khoán. bao gồm những hành động như nhận ký gửi, bảo quản an toàn, chuyển giao và ghi nhận các quyền sở hữu chứng khoán của khác hàng trên hệ thống tài khoản lưu ký chứng khoán như: quyền bỏ phiếu; quyền nhận lãi, vốn gốc trái phiếu; quyền nhận cổ phiếu thưởng, cổ tức bằng cổ phiếu, cổ tức bằng tiền; quyền mua cổ phiếu phát hành thêm; quyền chuyển đổi trái phiếu chuyển đổi… Do Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) quản lý nhằm đảm bảo các quyền và lợi ích liên quan đến chứng khoán của người sở hữu.
Chứng khoán lưu ký là chứng khoán thông qua quá trình lưu ký chứng khoán tại các hệ thống lưu ký chứng khoán bao gồm Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) và Thành viên lưu ký chứng khoán (gồm các công ty chứng khoán và các ngân hàng thương mại được cấp phép). Chứng khoán lưu ký là chứng khoán có thể thực hiện các giao dịch trên thị trường chứng khoán.
Tại sao phải lưu ký chứng khoán?
Hoạt động lưu ký chứng khoán như được đề cập ở trên là việc vô cùng cần thiết đối với việc giao dịch trên thị trường chứng khoán. Chúng ta sẽ điểm qua một vài lý do như sau:
Thứ nhất: Khi lưu ký chứng khoán, chứng chỉ chứng khoán của nhà đầu tư sẽ được cất giữ an toàn tại trung tâm lưu ký và sẽ được ghi nhận vào tài khoản lưu ký chứng khoán đứng tên nhà đầu tư.
Thứ hai: Lưu ký chứng khoán đem đến những tiện ích như tự động ghi tăng hoặc giảm khi giao dịch chứng khoán không cần phải trao tay chứng chỉ chứng khoán.
Thứ ba: Lưu ký chứng khoán giúp tiết kiệm chi phí in ấn chứng chỉ chứng khoán, bảo quản chứng chỉ chứng khoán. Cũng như tránh sự hư hỏng, đánh mất hoặc thất lạc chứng chỉ chứng khoán.
Thứ tư: Lưu ký chứng khoán sẽ giảm rủi ro cho hoạt động của thị trường.
Thứ năm: Lưu ký chứng khoán đảm bảo thanh toán nhanh, góp phần tăng vòng quay vốn của thị trường và của nhà đầu tư.
Thứ sáu: Các giao dịch gửi hoặc rút chuyển nhượng, hạch toán, … Đều có thể thực hiện được trên điện thoại hoặc máy tính vô cùng tiện lợi.
Đặc điểm của lưu ký chứng khoán
Nguyên tắt lưu ký chứng khoán
– Chủ thể trong lưu ký chứng khoán bao gồm: Khách hàng có nhu cầu lưu ký chứng khoán, thành viên lưu ký chứng khoán, trung tâm lưu ký chứng khoán.
– Quy trình lưu ký chứng khoán sẽ trải qua 2 giai đoạn nhất định như sau: Đầu tiên đó là khách hàng tiến hành lưu ký chứng khoán tại thành viên lưu ký. Sau đó, thành viên lưu ký tái lưu ký chứng khoán của khách hàng tại Trung Tâm Lưu Ký.
– Sau khi khách hàng ký hợp đồng mở tài khoản lưu ký chứng khoán, thành viên lưu ký với tư cách là người ủy quyền sẽ thay mặt cho khách hàng lưu ký chứng khoán thực hiện các nghiệp vụ như đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán.
– Sau khi thành viên lưu ký mở tài khoản lưu ký chứng khoán đứng tên thành viên lưu ký tại trung tâm lưu ký chứng khoáng thì trung tâm sẽ nhận tái lưu ký chứng khoán từ các thành viên lưu ký được khách hàng ủy quyền ở trên với tư cách là người được thành viên uỷ quyền thực hiện các nghiệp vụ liên quan tới hoạt động đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán.
Hiệu lực lưu kí chứng khoán.
– Hoạt động lưu ký chứng khoán sẽ có hiệu lực kể từ thời điểm Trung tâm lưu ký chứng khoán thực hiện hạch toán trên tài khoản lưu ký chứng khoán liên quan của thành viên mở tại Trung tâm lưu ký.
Điểm khác biệt của chứng khoán đã lưu ký và chứng khoán chưa lưu ký
Chứng khoán chưa lưu ký là loại chứng khoán tồn tại dưới dạng sổ cổ đông hoặc giấy chứng nhận sở hữu cổ phần mà các cổ đông vẫn thường hay mua bán, chuyển nhượng theo những hình thức khá đơn giản. Nếu Công ty đó là Công ty Đại chúng và thực hiện xong thủ tục lưu ký chứng khoán thì những giấy tờ như sổ cổ đông hay giấy chứng nhận sở hữu chứng khoán sẽ không có giá trị mua bán.
Như vậy về cơ bản, hai loại chứng khoán này chỉ khác nhau về hình thức sở hữu.
Chứng khoán chưa lưu ký ghi nhận dưới dạng Sổ cổ đông/Giấy chứng nhận sở hữu chứng khoán.
Chứng khoán đã lưu ký được ghi nhận trên tài khoản chứng khoán đã được đăng kí.
Hướng dẫn lưu kí chứng khoán
1. Hồ sơ lưu ký chứng khoán
- Sổ cổ đông hoặc Giấy chứng nhận sở hữu cổ phần (bản gốc)
- CMND/Hộ chiếu (bản phô tô và bản gốc để đối chiếu) nếu Quý khách hàng là cá nhân hoặc Giấy đăng ký kinh doanh (bản phô tô có công chứng) nếu Quý khách hàng là tổ chức
- Phiếu gửi chứng khoán theo mẫu (do VNDIRECT cung cấp)
2. Các bước lưu ký chứng khoán
Bước 1: Quý khách mở tài khoản giao dịch chứng khoán (nếu chưa có tài khoản giao dịch chứng khoán).
Bước 2: Quý khách điền thông tin vào phiếu gửi chứng khoán kèm theo sổ cổ đông hoặc giấy chứng nhận sở hữu chứng khoán đưa cho nhân viên hỗ trợ lưu ký của thành viên lưu kí chứng khoán.
Bước 3: Nhân viên hỗ trợ lưu ký chứng khoán sẽ kiểm tra thông tin trên sổ cổ đông hoặc giấy chứng nhận sở hữu chứng khoán. Đối chiếu các thông tin này với thông tin do tổ chức phát hành đã đăng ký với Trung tâm lưu ký Việt Nam (VSD). Nếu thông tin khớp, ký trên phiếu gửi chứng khoán và trả lại Quý khách 01 liên. Nếu thông tin không khớp, Quý khách ký vào mẫu đề nghị điều chỉnh thông tin của VSD. Sau đó trả lại khách hàng 01 liên phiếu gửi chứng khoán.
Bước 4: Thành viên lưu kí sẽ hoàn thiện hồ sơ, gửi lên trung tâm lưu ký.
Bước 5: Sau khoảng 7 đến 10 ngày làm việc sẽ nhận được chứng từ ghi có hiệu lực từ VSD, Thành viên lưu ký sẽ hạch toán ghi tăng số chứng khoán tương ứng của Quý khách vào hệ thống. Hệ thống sẽ tự động gửi tin nhắn SMS thông báo cho Quý khách kết quả.
Phí lưu ký chứng khoán là bao nhiêu?
Chứng khoán đã lưu ký thì do công ty chứng khoán quản lý trực tiếp trên cơ sở sự giám sát liên tục của trung tâm lưu ký, chính vì vậy ở đây lại phát sinh khoản phí để trung tâm quản lý số chứng khoán này và được gọi là phí lưu ký chứng khoán. Thường được dùng để trung tâm rà soát kiểm tra các Công ty chứng khoán hàng ngày xem rằng họ đã quản lý đúng chưa.
Một số lưu ý đối với hoạt động lưu ký chứng khoán.
– Lưu ký chứng khoán là bắt buộc trước khi muốn chứng khoán được giao dịch qua sàn giao dịch của Trung tâm giao dịch chứng khoán.
– Việc lưu ký chứng khoán chỉ được thực hiện tại các thành viên lưu ký của Trung tâm giao dịch chứng khoán.
– Các thành viên lưu ký bao gồm các công ty chứng khoán và các ngân hàng thương mại đã được Uỷ Ban Chứng Khoán Nhà Nước cấp phép hoạt động lưu ký và đã đăng ký làm thành viên lưu ký của Trung tâm giao dịch chứng khoán.
– Mỗi nhà đầu tư chỉ được mở một tài khoản lưu ký tại một thành viên lưu ký.
– Khi mở tài khoản lưu ký, nhà đầu tư phải cung cấp địa chỉ liên lạc rõ ràng, chính xác và đầy đủ nhất để tránh những tình huống phát sinh sau này.
– Người đứng tên lưu ký chứng khoán phải chính là chủ sở hữu chứng khoán, kể cả cổ phiếu vô danh.
– Số xê-ri của tờ chứng chỉ chứng khoán cũng phải đúng là số xê-ri của chủ sở hữu đã đăng ký quyền sở hữu tại tổ chức phát hành.
– Việc quản lý tài khoản lưu ký chứng khoán tại Trung tâm lưu ký chứng khoán sẽ được thực hiện dựa trên tổng số dư trên các tài khoản lưu ký chứng khoán của khách hàng đã mở tại các thành viên lưu ký phải luôn khớp với số dư tài khoản lưu ký của thành viên lưu ký mở tại Trung tâm lưu ký chứng khoán
– Những trường hợp từ chối lưu ký đó là: Chứng chỉ chứng khoán bị hỏng, bị nhòe không thể nhận diện được các thông tin cơ bản.
– Các chứng chỉ chứng khoán thuộc diện bị thông báo mất cắp hoặc giả mạo sẽ bị tạm giữ để giao cho tổ chức phát hành hoặc cơ quan có thẩm quyền để xử lý.
– Trung tâm giao dịch chứng khoán là người được ủy quyền thay mặt người đồng sở hữu chứng khoán lưu ký nhận các quyền được hưởng từ tổ chức phát hành như cổ tức, lãi trái phiếu, cổ phiếu thưởng.
Trên đây là những thông tin mà chúng tôi tổng hợp được liên quan đến “Lưu ký chứng khoán”. Hi vọng qua bài viết này bạn có thể có thêm nhiều thông tin bổ ích cũng như giải đáp được những thắc mắc của mình về vấn đề này.
Nếu còn bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến “Lưu ký chứng khoán” thì hãy bình luận bên dưới để được chúng tôi hỗ trợ bạn nhé!
Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết của chúng tôi!